Frédérique's home		Curriculum vitae		Foto's		Reizen
	15 t/m 19 oktober 2004 01. Het doel en het middel 02. Het spel: de speurtocht 03. Het spel: de handel 04. Het spel: de aanpak 05. De heen- en terugreis 06. Wegen & verkeer 07. Sterren en 1001-nacht hotels 08. De medina in Tunis 09. Het colosseum van El Djem 10. Kairouan, de heilige stad 11. Dougga 12. Thuburbo Majus		VNMC 2004 - Tunesië - Via Romana Macaw’s Virtual New Media Conference: het bedrijfsuitje? Volgens de verhalen is het ieder jaar spannend. Maar omdat Macaw in 2004 tien jaar bestaat, is het VNMC dit jaar iets extra bijzonders: een fantastische vijfdaagse reis door Tunesië. Het doel en het middel Plezier in het werk is een van de kernwaarden van Macaw. Dat interpreteren we breed: niet alleen plezier in het werk, maar ook plezier in het algemeen. Dat is dus zeker een hoofddoel van onze Virtual New Media Conference. Het andere hoofddoel is teambuilding. Uiteindelijk zijn we het soort bedrijf waarin het allemaal draait om de mensen en hoe die samenwerken. De middelen die de organisatie bij dit VNMC heeft ingezet om deze doelen te bereiken zijn een uiterst doorwrocht spel en avonden vol copieuze diners, goede wijn en waterpijpen.				Links Mijn VNMC-foto's » Algemeen Tunesië startpagina » Het tunesische verkeersbureau »
	Team VI		Het spel: de speurtocht Geef Macawers autosleutels, een kaart, een gps en een stel coördinaten, en ze rijden dwars door de steppe naar de juiste bestemming. Bijna honderd man, verdeeld in 25 teams, ieder met een praeses, een navigator, een tacticus en een fiscus (al dan niet met dubbelrollen). Ieder team heeft een Renault Clio, navigatiemateriaal en een digitale camera. En daar gaan we. De route wordt bepaald door een speurtocht waarin je pecunia kunt verdienen door kudden schapen te fotograferen, koperen bordjes te graveren, een fez met het opschrift ‘Macaw’ te ritselen en vele andere gekke opdrachten uit te voeren. Dat is analyseren, combineren, deduceren, goed gebruik maken van de beschikbare apparatuur en input vragen - deze keer aan de lokale bevolking. Het thema is ‘Via Romana’, dus een groot deel van de tocht leidt langs opgravingen en andere Romeinse overblijfselen. Dat levert dus vragen op over de techniek om leeuwen in de arena te krijgen, nagespeelde gladiatorenscènes, foto’s van beelden aangevuld met Macawhoofden, en discussies over de werking van de thermen.				Romana Rome en Afrique » La Tunesie romaine » Les Carthaginois, marins et agronomes » Tunesie antique, voies romaines » Carthage's expansion and supremacy » Archnet publications about Tunesia »
	Schapen: valuata, straatbeeld en diner		Het spel: de handel Maar het Macaw Organization Team (MOT) laat het niet zitten bij een speurtocht waarop de navigator met zijn gps zich inkan uitleven. De tacticus moet strategisch bepalen welke opdrachten je het beste kunnen doen om wat te verdienen. Gaan we voor de landbouw, dan proberen we graan te verdienen. Lezen we dat er een sprinkhanenplaag is, dan laten we het graan voor wat het is. En welke opdrachten liggen het beste op de route? En de fiscus handelt in de verschillende beschikbare pecuniae: schapen, ezels, tenten, oases, olijfbomen, waterzakken en natuurlijk kamelen. Via de mobiele telefoon, die ook prima werkt op de steppe, en op het "forum romanum" in het hotel. ’s Avonds kan hij bij de veiling objecten kopen zoals kaftans, pluche kamelen, waterpijpen en olielampjes. Wat je daaraan hebt? Dat blijkt later, wanneer jouw kamelen geen bultrot krijgen, omdat jij een talisman hebt gekocht.
	Geen 1001 nacht zonder waterpijp Café Maure in Kairouan		Het spel: de aanpak Het MOT heeft het allemaal serieus aangepakt: alles is strak geregeld en het programma wordt ook strak afgedraaid: briefings om 6u45, om 22u, niet te laat komen, goed opletten, anders mis je de helft van de instructies. Sommige teams hebben zich vol overgave in het spel gestort, om echt te winnen. Andere teams laten het spel grotendeels voor wat het is en concentreren zich op de gezelligheid. Mijn team zit er een beetje tussenin: we hebben wel het programma gevolgd, opdrachten gedaan en onze kamelen verhandeld. Maar we hebben ook op terrasjes gezeten en minder interessante opdrachten overgeslagen om nog op tijd terug te zijn om lekker te kunnen zwemmen. Deze aanpak bevalt prima. Uiteindelijk gaan we voor het doel: plezier en teambuilding. Ik ben het type praeses dat niet alleen pen en papier bij zich heeft om meteen aantekeningen te maken, zodra Roel losbarst in een briefing, maar dat ook een stuk of vijf reserve pennen uitdeelt aan teamleiders die minder goed voorbereid zijn. Zo val je door de mand als weinig competitief. Maar ja, concurrerend team of niet, het zijn wel allemaal mijn collega’s. Een handige zet van me was om tijdens de tussenlanding in Parijs een Guide Bleu te kopen; ik wil graag meer weten over het land waar ik heen ga. Met dat gidsje ben ik er ook binnen een paar minuten achter wat de geheime bestemming X is, als je me een paar hints geeft. Een paar antwoorden op speurtocht-vragen staan er ook in. Maar niet veel natuurlijk, want het MOT heeft geen standaardvragen verzonnen.
	Paris Charles-de-Gaulle		De heen- en terugreis Als praeses ben ik aardig de sigaar op de heenreis: om 5u30 verzamelen bij Macaw. Alle potentiële carpool-collega’s zitten in de andere ploeg, die pas om 8u hoeft aan te treden, dus dat wordt fietsen. We zijn zo vroeg opgetrommeld omdat niet iedereen voldoende inentingen heeft. Een vaccinatieteam lost dat ter plekke op, terwijl de rest de door Macaw verstrekte kleding aantrekt: een nogal paramilitair ogende outfit compleet met woestijnpet en waterfles. Reizen is wachten: 5u30 Macaw, 7u30 Shiphol; een duidelijk geval van veiligheidsmarge. Tussenstop in Paris Charles de Gaulle, 15u lokale tijd Tunis. Een staaltje serieus wachten voor de douane; ze hebben te weinig mankracht voor de beloofde extra balie speciaal voor onze groep. Vervolgens blijken niet al onze tassen aangekomen te zijn. Dat is niet alleen een obstakel in onze flow, maar vooral ook een leuk leermoment dat ons inzicht geeft in de lokale cultuur. Bij de balie hebben ze keurig het signalement van de verdwenen tassen in de computer ingevoerd. Om het uit te printen en met de hand in het Grote Boek te schrijven… En dat werkt, want de volgende dag is alles terecht. Reizen is tegenwoordig ook strippen. De gespen aan onze Macaw-riemen triggeren de poortjes op de luchthavens. Op Schiphol levert me dat een rondje fouillering op dat veel weg heeft van een complete massage. Geen sprake van even de riem afdoen en het dan nog een keer proberen. In Parijs blijkt zelfs mijn haarspeld al te veel voor het poortje. Bij de tweede ploeg met de medi-kits in de handbagage is een stel verbandscharen in beslag genomen.
	Het speelveld		Wegen & verkeer We hebben met onze huurclio’s bijna duizend kilometer afgelegd over de Tunesische wegen. Door het centrum van Tunis, over zandpaadjes in de steppen en zelfs over het enige stukje snelweg dat het land rijk is. En het is overal een evenement. Autorijden in Tunesië is geen probleem, mits je beschikt over uitstekende rijvaardigheden en stalen zenuwen. Wat tref je zoals aan op het Tunesische wegennet? Ezelkarren, schaapskudden, overstekende voetgangers met zware bagage op hun rug, overstekende katten (ai…), Isuzu’s die kratten groente verliezen. Ook op de snelweg ja. De snelweg had wel een mooi glad wegdek. De kleine weggetjes vertonen de nodige gaten en stenige bermen waar je doorheen moet om vrachtwagens te passeren. En in de dorpen liggen verkeersdrempels die meestal goed zijn aangegeven, maar soms ook niet. Het is dus een goed idee om stevig te gaan zitten in je auto en ervoor te zorgen dat je hoofd niet te dicht bij het dak komt.
	Hammamet Figues de barbarie: flora en toetje		Sterren en 1001-nacht hotels De Macaw-aanpak gaat voor luxe. Onze overnachtingen vinden plaats in veel-sterren-hotels. Zo niet in de bedden van onze chique twee-persoonskamers, dan toch in ieder geval op de terrassen, of in de zwembaden. Of op de privé-stranden, compleet met portier die het hek voor je openmaakt, ook om 3u30 ‘s nachts. Het Sun Garden hotel in Hammamet, waar we zowel op de heenweg als de terugweg gelogeerd hebben, is wel een beetje vreemd. Een Tunesisch hotel met een Brauhaus, compleet met serieuze biertap? En hamburgers en pizza? Je ziet waar de toeristenindustrie zich op richt. Gelukkig fleuren ze desgewenst de hamburgers op met een lading harissa waar je haren overeind van gaan staan. Meliá el Mouradi in Mahdia pakt uit met een acht-gangendiner. Vis en schaaldieren in verschillende verschijningsvormen, muntsorbet tussendoor. We zitten al klem voordat de tournedos op tafel komt. De laatste gang, thee met pijnboompitten, doen we wel tijdens de veiling, anders lukt het niet om het spelprogramma voor 1u ’s nachts af te ronden. Dit hotel beschikt trouwens over allerlei sportaccomodatie, zoals een boogschietbaan, waar we tot de verrassing van velen helemaal niets mee doen. Hotel Kasbah in Kairouan is echt 1001-nacht: kamers met zware houten deuren, tegeltjes, natuurlijk het verlichte zwembad, maar ook een Café Maure met prachtige gewelven en alkoven waarin je je terug kunt trekken met je waterpijp. Het restaurant serveert ons de eerste en enige couscous van deze reis, en een digestif in de Café Maure: thibarine (dadellikeur) en boukha (vijgen-eau-de-vie). Pikante toets tussen deze klassiekers is de geluidsinstallatie die house-muziek speelt. Tenminste, wanneer er een monteur naast zit om hem aan de praat te houden.				Hotels Sun harden, Hammamet » Melia el Mouradi, Mahdia » Kasbah, Kairouan »
	Het panorama in Tunis De medina		De medina in Tunis Dé plaats om duidelijk op het netvlies te krijgen dat je in de Arabische wereld bent en dé plaats om spannende opdrachten te vinden voor een ralley is de medina van Tunis. Kronkelende steegjes en soeks, een caleidoscoop van geluiden, geuren, kleuren. Zo zit je tussen de jasmijnolie, om de hoek ben je omringd door koperslagers, en even verderop beland je in de kruiden. Erg pittoresk allemaal. We hebben de medina de hele ochtend doorkruist aan de hand van de opdrachten. Zo zijn we, op instigatie van een opdracht, op een dakterras geweest waar je een prachtig uitzicht over de stad hebt. Niet alleen omdat je ver kunt kijken, maar ook omdat het uitzicht is ingekaderd in fraai betegelde poortjes. Je kijkt over de oude stad door naar de nieuwe stad: de kathedraal en een aardige dosis wolkenkrabbers. We zijn daar heen geleid door een man die zijn winkel even snel overdroeg aan zijn broer om ons te helpen. Ja, toen hebben we ook maar wat van zijn waren afgenomen na afloop. Erg behulpzame mensen allemaal. Een inspecteur van de soekpolitie wijst ons niet alleen de weg, maar vertelt ons ook uitgebreid over zijn moeder’s recept voor harissa. Ook een opdracht ja. Op de markt kopen we een boterhamzakje vol van dat spul. Maar dat hebben we de volgende ochtend toch weg moeten gooien, want het was niet te handhaven in een afgesloten auto. Knoflook is een substantieel bestanddeel. Wat ons team helemaal gemist heeft was de school waar een stel opdrachten over ging. De gps ontvanger doet niet veel in die steegjes, dus we hebben ons maar geconcentreerd op de soeks. Ten onrechte, want de school heeft Macaw heel gastvrij onthaald. Dat is niet zo gek, want Macaw heeft er een stel PC’s bezorgd. Goed idee van het MOT. De teams die er geweest zijn vinden dit bezoek een van de leukste onderdelen van het VNMC.				Tunis Plattegrondje van de medina » Guardian artikel: make a date with history in the heat » Photo gallery »
	El Djem		Het colosseum van El Jem El Djem (of El Jem, kies maar een spellingsvariant) is nu een dorp van niks. Maar in de 2e en 3e eeuw A.D. was het de florerende Romeinse stad Thysdrus. De Romeinen hebben er een enorm amfitheater gebouwd, voor zo’n 30.000 toeschouwers, om de dwarsliggende lokale bevolking te imponeren. Dat heeft niet geholpen, want nog voor het gebouw af was heeft Thysdrus al gebroken met Rome. In dit amfitheater staan nog erg veel oude stenen overeind. De tribunes zijn wel gerestaureerd, zodat ze er festivals kunnen houden. De facade ziet er nog geweldig uit. Het zijn dikke muren, omdat de lokale steensoort (die nog van tientallen kilometers gehaald moest worden) niet zo stevig is. En onder de arena vind je het gangenstelsel, met kamer waar de leeuwen woonden. De beesten werden via een soort goederenlift naar de arena getild. Je ziet de vierkante liftgaten in de arena, compleet met de slijtplekken van de touwen.				El Jem Thysdrus amphitheâtre romain » Architectuur van het colosseum in Rome » Lacus Curtius on roman amphitheaters » Vitruvius: de Architectura »
	Grote moskee in Kairouan		Kairouan, de heilige stad Na Mekka, Medina en Jeruzalem is Kairouan de heiligste stad van de moslimwereld. En daar zijn ze erg trots op. Dit is een stad die nadrukkelijk Arabisch is: meer hoofddoeken en minder tweetalige straatnaambordjes. De scheiding van kerk en staat vinden ze maar niks hier. Maar ze zijn wel ingesteld op toeristen, en dat zijn vast niet alleen pelgrims, als ik de pluche kameeltjes zie die ze aanbieden. We dwalen een tijdje door de straatjes buiten het centrum, losjes geleid door de gps, die wel iets weet van richtingen, maar niets van straten. Dus zo komje nog eens ergens. Hier geen pluche kamelen. Wel veel blauw geverfde deuren. Lekker een kop muntthee op een terrasje, en dan toch richting Grande Mosquée. Uiteindelijk is dit een heilige stad. Die moskee mogen we alleen niet in: het is niet alleen tegen het uur van het gebed maar ook nog eens ramadan. Niet echt een slim sightsee-moment. Maar ik heb toch een glimp opgevangen van het interieur, op sleeptouw genomen door een berber.				Kairouan kairouan.info »
	Kapitool van Dougga		Dougga Dougga is de best bewaarde Romeinse stad in Noord-Afrika. Het is een enorme opgraving, een UNESCO-monument. Het meest opvallend is het kapitool op de top van de heuvel. Dan zie je het theater, tempels in de verte en, op de weg naar het kapitool, een bewegwijzerd bordeel. Dat laatste is krijgt natuurlijk veel aandacht in de opdrachten en de reisgidsen. Voordat Caesar hem annexeerde was de stad Fenicisch. Dat Thugga is op de bekende manier geromaniseerd. Inclusief de religie: het Baal-heiligdom adopeert Saturnus; Tanit wordt omgedoopt tot Caelestis en zelfs geidentificeerd met Juno. Het kapitool is wel superromeins: gewijd aan de capitoleinse trias (Jupiter, Juno, Minerva), en ook nog opgedragen aan de overwinningen van Caracalla, en voorzien van een tympaan met de vergoddelijking van Antoninus Pius. Erg politiek.				Dougga Thugga project Universität Freiburg » Interactieve plattegrond Dougga » Koning Massinissa »
	Kapitool van Thuburbo Majus Zomerthermen		Thuburbo Majus Thuburbo Majus is ook een substantiele site. Het was een van de steden die tijdens de Punische oorlogen de kant van de Carthagers koos. Dat werd dus stevig betalen toen Rome uiteindelijk won. Daarna is het toch weer goed gegaan met de stad; dat zie je aan de hoeveelheid tempels, baden en villa's. En aan de lading mozaieken die hier gevonden zijn; de meeste zijn verplaatst naar het museum in Tunis. Na de 5e eeuw is het definitief bergaf gegaan met de stad. In die tijd zijn in chique monumenten zoals tempels oliepersen gebouwd. In deze streek staan namelijk veel olijfgaarden, dus dat is een praktisch idee.				Thuburbo Majus Plattegrondje » Foto's » Nog meer foto's »
	Last modified 29-10-2004		freddieh@xs4all.nl »